คำบาลีสันสกฤตในกวีนิพนธ์ไทยเรื่อง “ณ ฤดูหนาว” ของ สาคร ชิตังกรณ์

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

กิตติยา คุณารักษ์
เพ็ญประภา เหล่าทะนนท์

Abstract

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคำบาลีสันสกฤตที่ปรากฏในกวีนิพนธ์เรื่อง “ณ ฤดูหนาว” ประพันธ์โดย สาคร ชิตังกรณ์ กวีนิพนธ์เรื่องนี้เป็นการรวมบทกวีที่จดจารจารึกไว้ในชีวิตทุก ๆ ฤดูกาลของผู้ประพันธ์ สุนทรียรสทางภาษาถ่ายทอดจินตนาการ ความคิด และความรู้สึกของผู้ประพันธ์มาสู้ผู้อ่านโดยแท้จริง สะท้อนให้เห็นความจริง ความงาม ความเศร้า และความสงบผ่านภาษาอันโดดเด่นอย่างมีวรรณศิลป์ เนื้อเรื่องประกอบด้วยภาคฤดูหนาว ภาคฤดูร้อน และภาคฤดูฝน จากการศึกษาพบว่ากวีนิพนธ์เรื่อง “ณ ฤดูหนาว” มีการใช้คำศัพท์ภาษาบาลีสันสกฤต 5 ลักษณะ ได้แก่ 1) คำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับศาสนา เช่น สังสารวัฏ กิเลส ตัณหา บาป กรรม บุญ 2) คำศัพท์เกี่ยวกับช่วงเวลาและฤดูกาล เช่น ราตรี สนธยา อดีต ปัจจุบัน อนาคต 3) คำศัพท์เกี่ยวกับธรรมชาติแวดล้อม เช่น ธรณี ธารา หิมาลัย มหาสมุทร 4) คำศัพท์เกี่ยวกับคำกริยาทั่วไป เช่น โลภ โกรธ พินิจ อาพาธ ชรา มรณะ 5) คำศัพท์เกี่ยวกับนามธรรมทั่วไป เช่น ไมตรี สันนิวาส วิปโยค อุปาทาน ปรารถนา มหันต์ มหาศาล

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

How to Cite
คุณารักษ์ ก., & เหล่าทะนนท์ เ. (2023). คำบาลีสันสกฤตในกวีนิพนธ์ไทยเรื่อง “ณ ฤดูหนาว” ของ สาคร ชิตังกรณ์. วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ, 3(9), 73-83. https://ojs.mbuslc.ac.th/index.php/issj/article/view/232
Section
บทความวิชาการ

References

กิตติยา คุณารักษ์ และคณะ. (2565). คำบาลีสันสกฤตในนิทานท้องถิ่นอีสาน เรื่อง “ตำนาน ผาแดง-นางไอ่” วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร. 5(3), กรกฎาคม–กันยายน.

บุญเหลือ ใจมโน. (2556). บาลีสันสกฤตในภาษาไทย. กรุงเทพฯ: แดเน็กซ์ อินเตอร์คอร์ปอเรชั่น

ประคอง นิมมานเหมินท์. (2547). มองภาษา. กรุงเทพฯ: แม่คำผาง.

ปรีชา ทิชินพงศ์. (2534). บาลี-สันสกฤตที่เกี่ยวกับภาษาไทย. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.

สาคร ชิตังกรณ์. (2565). ณ ฤดูหนาว. ขอนแก่น: คลังนานาวิทยา.

วิกิพจนานุกรม. (ม.ป.ป.). รากศัพท์จากภาษาสันสกฤต. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 31 สิงหาคม 2566 แหล่งสืบค้น https://th.wiktonary.org/w/index.php? title.

วิกิพจนานุกรม. (ม.ป.ป.) รากศัพท์จากภาษาบาลี. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 31 สิงหาคม 2566 แหล่งสืบค้น https://th.wiktonary.org/w/index.php? title.

พระครูสุธีจริยวัฒน์. (ม.ป.ป.). พระครูสุธีจริยวัฒน์. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 31 สิงหาคม 2566 แหล่งสืบค้น http://phd.mbuisc.ac.th/vitae/Suthee.pdf.